ZWO-PROJECT: VERSLAG VAN 3 JAAR OOGZORG IN ZAMBIA
02-02-2020
Wat vliegt de tijd voorbij. Het is alweer december en dat betekent dat het deze maand maar liefst 3 jaar geleden is dat we in het vliegtuig stapten. Samen met 2 kleuters en een baby op weg naar Zambia. Op weg naar een nieuw avontuur, maar vooral op weg met een missie. Onze bestemming was het Macha Mission Ziekenhuis om daar een oogkliniek op te richten. Inmiddels is het 2019 en kijken we verbaasd en verwonderd om ons heen. Er is veel veranderd de afgelopen 3 jaar.
Door de drukte van alledag vergeten we soms hoe het allemaal begonnen is. We hadden vooraf nooit kunnen bedenken dat we nu zijn waar we zijn. Terugkijkend willen we jullie bedanken. Dankzij jullie bijdrage konden we dit mogelijk maken. Zowel financieel en praktisch, maar ook emotioneel. Jullie gaven ons het vertrouwen dat het mogelijk moest zijn om een structurele bijdrage te leveren aan de oogzorg in Zambia. Zonder jullie hulp hadden we dit nooit kunnen doen. Bedankt!
We begonnen begin 2017 in een klein kamertje van het ziekenhuis, slechts 3 bij 3 meter. Hier was 1 oogheelkundig verpleegkundige werkzaam en ze had weinig mogelijkheden door de beperkte voorraad oogdruppels en het gebrek aan behandelmogelijkheden. Wanneer mensen met oogklachten kwamen dan werden ze meestal onverrichter zake weer naar huis gestuurd. Vaak kwamen ze niet terug voor controles, omdat ze wisten dat er toch geen behandeling mogelijk was.
Onze eerste prioriteit was alles in gereedheid brengen om staaroperaties uit te kunnen voeren en het trainen van extra personeel. Daarnaast werkten we tegelijkertijd aan de beschikbaarheid van medicatie en aan uitbreiding van oogheelkundige behandelingen. We merkten al snel dat we te weinig ruimte voorhanden hadden voor goede oogheelkundige basiszorg. En zo begon het avontuur van de bouw van een oogkliniek.
Er staat nu een prachtig gebouw, voorzien van de benodigde apparatuur. De ruimtes zijn groot genoeg zodat er letterlijk ruimte is om andere mensen op te leiden. Zoals studenten van de verpleegkundige-opleiding in Macha. Het maakt ook bijscholing voor ons eigen team mogelijk door bijvoorbeeld bezoekende oogartsen, optometristen en/of opticiens uit Nederland. Dankzij de ruimte, de apparatuur en vooral de kennis van de medewerkers is het mogelijk om goede basale oogheelkundige zorg aan te bieden. We zijn ook erg blij met stromend water en elektriciteit in de kliniek. In Nederland een vanzelfsprekendheid, maar dit geldt niet voor Zambia. Het zijn dergelijke ‘simpele dingen’ die ervoor zorgen dat we ons werk goed kunnen doen.
Onze eerste prioriteit was alles in gereedheid brengen om staaroperaties uit te kunnen voeren en het trainen van extra personeel. Daarnaast werkten we tegelijkertijd aan de beschikbaarheid van medicatie en aan uitbreiding van oogheelkundige behandelingen. We merkten al snel dat we te weinig ruimte voorhanden hadden voor goede oogheelkundige basiszorg. En zo begon het avontuur van de bouw van een oogkliniek.
Er staat nu een prachtig gebouw, voorzien van de benodigde apparatuur. De ruimtes zijn groot genoeg zodat er letterlijk ruimte is om andere mensen op te leiden. Zoals studenten van de verpleegkundige-opleiding in Macha. Het maakt ook bijscholing voor ons eigen team mogelijk door bijvoorbeeld bezoekende oogartsen, optometristen en/of opticiens uit Nederland. Dankzij de ruimte, de apparatuur en vooral de kennis van de medewerkers is het mogelijk om goede basale oogheelkundige zorg aan te bieden. We zijn ook erg blij met stromend water en elektriciteit in de kliniek. In Nederland een vanzelfsprekendheid, maar dit geldt niet voor Zambia. Het zijn dergelijke ‘simpele dingen’ die ervoor zorgen dat we ons werk goed kunnen doen.
Inmiddels hebben we een geweldig team.
- Elton, een physician assistant heeft een 2-jarige oogheelkundige training in Tanzania gehad en is afgelopen september in Macha gaan werken. Het is fantastisch om te zien hoe bekwaam hij is, de resultaten van zijn staaroperaties zijn prachtig. Ook weet hij goed om te gaan met de uitdagingen die horen bij het werken in een land in ontwikkeling.
- Patience en Abraham zijn 2 enorm gemotiveerde verpleegkundigen. Via ‘leren op afstand’ verdiepen zij zich verder in de oogheelkunde.
- Luyando is begonnen als assistent in de kliniek. Ze viel al snel op door haar enorme toewijding en interesse voor de oogheelkundige zorg. Binnen een paar weken hielp ze al mee met het screenen van patiënten en nu is ze (oogheelkundig) verpleegkundige in opleiding.
- Ook heel belangrijk zijn de twee opticiens, Bornwell en Lastone, die in Macha zijn opgeleid. Ze hebben al veel mensen die zonder bril ernstig visueel beperkt waren kunnen helpen. Vaak is een bril voldoende om mensen hun zicht weer terug ter geven.
We werken samen met de lokale overheid en met diverse NGO’s om de oogzorg in Zambia structureel te verbeteren. De patiënten aantallen groeien en we zien de levens van mensen veranderen. Elk mens is waardevol en we zijn blij met iedere patiënt die we kunnen helpen. Als voorbeeld vertellen we graag over Bright. Deze man, 27 jaar en vader van 3 kinderen, was al blind aan een van zijn ogen en werd door staar langzaam maar zeker ook blind aan zijn andere oog. Hierdoor dreigde hij zijn baan kwijt te raken, maar gelukkig stuurde zijn werkgever hem naar het Macha Mission Ziekenhuis en konden we hem helpen. Door een staaroperatie kan hij nu weer goed zien en is hij in staat om zichzelf en zijn gezin te onderhouden.
- Elton, een physician assistant heeft een 2-jarige oogheelkundige training in Tanzania gehad en is afgelopen september in Macha gaan werken. Het is fantastisch om te zien hoe bekwaam hij is, de resultaten van zijn staaroperaties zijn prachtig. Ook weet hij goed om te gaan met de uitdagingen die horen bij het werken in een land in ontwikkeling.
- Patience en Abraham zijn 2 enorm gemotiveerde verpleegkundigen. Via ‘leren op afstand’ verdiepen zij zich verder in de oogheelkunde.
- Luyando is begonnen als assistent in de kliniek. Ze viel al snel op door haar enorme toewijding en interesse voor de oogheelkundige zorg. Binnen een paar weken hielp ze al mee met het screenen van patiënten en nu is ze (oogheelkundig) verpleegkundige in opleiding.
- Ook heel belangrijk zijn de twee opticiens, Bornwell en Lastone, die in Macha zijn opgeleid. Ze hebben al veel mensen die zonder bril ernstig visueel beperkt waren kunnen helpen. Vaak is een bril voldoende om mensen hun zicht weer terug ter geven.
We werken samen met de lokale overheid en met diverse NGO’s om de oogzorg in Zambia structureel te verbeteren. De patiënten aantallen groeien en we zien de levens van mensen veranderen. Elk mens is waardevol en we zijn blij met iedere patiënt die we kunnen helpen. Als voorbeeld vertellen we graag over Bright. Deze man, 27 jaar en vader van 3 kinderen, was al blind aan een van zijn ogen en werd door staar langzaam maar zeker ook blind aan zijn andere oog. Hierdoor dreigde hij zijn baan kwijt te raken, maar gelukkig stuurde zijn werkgever hem naar het Macha Mission Ziekenhuis en konden we hem helpen. Door een staaroperatie kan hij nu weer goed zien en is hij in staat om zichzelf en zijn gezin te onderhouden.
Vanaf de zomer van 2020 gaan we weer in Nederland wonen. Het komende halfjaar leggen we de nadruk op het verbeteren van de organisatie, het opzetten van protocollen en het verder opleiden van ons team. We realiseren ons dat het huidige team vrijwel alle taken kan overnemen, maar nog niet volledig. Daarom investeren we in het opleiden van verpleegkundigen tot oogheelkundige verpleegkundigen, wordt er een optometrist opgeleid en zoeken we naar mogelijkheden om de kwaliteit van de opticiens te verbeteren.
Ons werk in Macha is nog niet klaar wanneer we vertrekken. Wanneer we in Nederland wonen zijn we van plan enkele keren per jaar terug te gaan naar Macha. We dromen van verdere uitbreiding van de oogzorg. Zoals screening voor glaucoom (hoge oogdruk) en diabetes. Ook breiden we graag de mogelijkheden uit om mensen met een visuele beperking te helpen. Niet alle problemen zijn op te lossen met een operatie of een bril. Bijvoorbeeld een vergrotend hulpmiddel kan mensen minder afhankelijk maken. Het oppakken van wetenschappelijk onderzoek, om zo de geleverde zorg ook ‘evidence based practice’ te kunnen leveren staat ook op onze wensenlijst. Dit alles kost geld en om de kliniek überhaupt draaiende te houden is er geld nodig. Normaal gesproken leveren patiënten een bijdrage aan de kosten, zoals in Nederland via het stelsel van zorgverzekeringen. Het leven in Zambia is voor veel mensen zwaar. Geld voor oogzorg is er niet. Hulp, uw hulp blijft daarom nodig!
Toen we eind 2016 in Zambia arriveerden hadden we een 2½-jarenplan. Dit plan is inmiddels 2 keer met een half jaar uitgebreid. We kwamen met een gezin van 5 met onze kleuters en een baby. Inmiddels telt ons gezin 6 personen. Bram is nu 9 jaar, Aron 7 jaar, Seth 3 jaar en Lisa Rose is net 1 jaar geworden. Het is heel bijzonder dat onze kinderen een deel van hun kindertijd in Zambia hebben gewoond. De afgelopen 3 jaar hebben ons veel geleerd en veel gegeven. Sommige dagen waren lastig en andere dagen waren fantastisch. We kijken dankbaar terug op de afgelopen jaren. We zijn dankbaar voor de support die we als gezin ontvingen van de mensen in Nederland en van de mensen hier in Macha. We maken ons klaar voor de eindsprint in Macha. Onze agenda’s zijn vol, maar gelukkig blijft er ook tijd over om te genieten van het leven in het prachtige Zambia.
Bedankt voor uw steun, op welke wijze dan ook! We wensen u allen een gelukkig nieuwjaar!
Hartelijk groeten,
Samuël en Tamara, Bram, Aron, Seth en Lisa Rose
laatste update.: