OM HET NIET TE VERGETEN
08-01-2020
Bij de start van ons nieuwe gemeenschappelijke kerkblad "Onderweg" is het goed het allereerste begin van de plaatselijke kerkbladen in de Westelijke Mijnstreek in herinnering te brengen. Ik moet mij beperken tot de voorlopers van "Onderweg" die de namen "Gemeentenieuws" en daarna "Kerknieuws" droegen. Voor het blad "Ons Kerkje" van de toenmalige Hervormde gemeente te Grevenbicht kan ik putten uit het boek van ds. Röell c.s. "Godt bewaert de sinen in noot". Van de bladen van de toenmalige Hervormde gemeenten te Geleen-Oost en te Sittard en de Gereformeerde Kerken van Geleen en Sittard weet ik onvoldoende, maar wellicht kan iemand anders die leemten opvullen. Hetzelfde geldt voor "Gaandeweg".
We schrijven 1967. In de Westelijke Mijnstreek zijn er niet minder dan 7 zelfstandige Protestantse gemeenten: de Hervormde gemeente te Beek (incl. Stein) met kerken in Beek en Stein-Nieuwdorp (de Blokhut aan de Kinskystraat), de Hervormde gemeente te Urmond/Geleen-West met kerken in Urmond en Geleen-Lutterade/Lindenheuvel (de Tunnelkerk aan de Houtmanstraat), de Hervormde gemeente te Grevenbicht met de kerk aan de Heilig Kruisstraat, de Hervormde gemeente te Geleen-Oost met de Kruiskerk aan de Parklaan, de Hervormde gemeente te Sittard met de huidige Gruizenkerk, de Gereformeerde Kerk van Geleen met de Bethelkerk aan de Groenstraat en de Gereformeerde Kerk van Sittard met de Johanneskerk. Van al deze kerken bestaan in december 2019 alleen nog de kerken te Beek, Grevenbicht en Urmond en de Gruizenkerk en de Johanneskerk te Sittard. De Ontmoetingskerk te Geleen is sindsdien nieuw gebouwd.
In 1967 is het proces van de sluiting van de kolenmijnen en de bijbehorende cokesfabrieken in volle gang. De grote en modernste mijn, de mijn Maurits in Lutterade, is al een jaar dicht, maar de beide cokesfabrieken in Geleen en Beek werken nog. De mijnsluiting leidt tot het wegtrekken van veel Protestanten uit de streek. De Hervormde gemeente te Beek, waarvan veel leden in de Steinse onderdelen Nieuwdorp en (Nieuw)-Kerensheide en in het nu verdwenen dorp Oud-Kerensheide (thans Sabic-terrein) wonen, verliest heel wat leden. Er is echter wel degelijk elan in de gemeente, onder de bezielende leiding van ds. Chris Muller. Toen in 1966 de mijn Maurits sloot, richtte hij met enige jonge gemeenteleden de Gespreksgroep 66-2000 op, waarbinnen werd nagedacht over de toekomst van de gemeente in de nieuwe situatie. Eén van de uitkomsten was het besluit tot oprichting van een plaatselijk kerkblad met de naam “Gemeentenieuws”. Er bestond namelijk op dat moment wel een provinciaal blad “Hervormd Limburg”, maar dat was een onderdeel van het landelijke “Hervormd Nederland”, dat steeds meer in politiek vaarwater terecht kwam. Daardoor verschenen er in Hervormd Limburg steeds minder plaatselijke berichten, vandaar de behoefte aan een plaatselijk blad.
De redactie zowel als het productieteam van het Gemeentenieuws werd gevormd door de jonge Steinse gemeenteleden Gerard en Truus Mietus-Rompelman. Iedere maand typte Truus een stencil voor één bladzijde A4 met tekst, met op de achterzijde advertenties van de toen nog vele kleine ondernemers, vooral uit Stein en Elsloo. Met de advertentieopbrengst konden de productiekosten worden betaald, want de kerkgemeente was na een moeilijke voorgaande periode totaal blut. Typfouten op het stencil moesten met lak worden gerepareerd. Het stencil werd afgedraaid door de heer J. Marell, overbuurman van Gerard en Truus in de Drossaard Maesstraat te Stein, die over een stencilmachine kon beschikken. Marell was zelf Rooms-Katholiek, een voorbeeld van vroege oecumenische instelling! Vrijwilligers brachten het blad overal in Beek, Oud-Kerensheide, Elsloo, Stein enz. rond. Opmerkelijk is het dat de thans niet meer zo jonge Truus Mietus tot op de huidige dag aan het kerkblad is verbonden en dat ook met “Onderweg” voortzet. Zij is nu alweer jarenlang rondbrengster in wijk 68, Elsloo-Oost.
Voor mij ligt nummer 1 van de eerste jaargang, gedateerd september 1967. Wat is er zoal in de gemeente aan de hand?
Een greep:
Mevr. J. Huizinga-de Vries uit Oud-Kerensheide neemt het initiatief voor ouderenmiddagen om het onderlinge contact te verbeteren. De eerste wordt gehouden op 7 september 1967 in het Koetshuis te Beek.
De beide Zondagsscholen in het Koetshuis te Beek en in de Blokhut te Nieuwdorp beginnen weer.
Er is een eerste kennismaking met de nieuwe gezangbundel-in-ontwerp in de vorm van een Classicale zangavond in de Kruiskerk te Geleen.
Arthur Kock trouwt in de Augustinuskerk te Elsloo (wij hebben hem herdacht op de Voleindingszondag in november 2019).
De Gespreksgroep voor de Gezinsweek komt weer bijeen.
Kerkdiensten zijn er iedere zondag om 9.00 uur in Nieuwdorp en om 10.15 uur in Beek. Voorgangers zijn, naast ds. Muller, ds. Van den Ende van Grevenbicht en ds. Stoffels van Valkenburg.
Ik wil het voor nu hierbij laten. Als deze enigszins nostalgische terugblikken gewaardeerd worden, kan ik allicht nog eens verder in het kerkbladarchief bladeren. Sinds 1970 ben ik zelf aan het kerkblad verbonden, vanaf dan kan ik uit de eigen herinneringen putten. De volgende mijlpalen zijn 1971 (vernieuwing van het Gemeentenieuws dat nu een gemeenschappelijk blad van de Hervormde gemeenten Beek en Urmond/Geleen-West wordt), en 1975 (oprichting van het blad “Ons Kerkje” in de Hervormde gemeente te Grevenbicht).
De beide Zondagsscholen in het Koetshuis te Beek en in de Blokhut te Nieuwdorp beginnen weer.
Er is een eerste kennismaking met de nieuwe gezangbundel-in-ontwerp in de vorm van een Classicale zangavond in de Kruiskerk te Geleen.
Arthur Kock trouwt in de Augustinuskerk te Elsloo (wij hebben hem herdacht op de Voleindingszondag in november 2019).
De Gespreksgroep voor de Gezinsweek komt weer bijeen.
Kerkdiensten zijn er iedere zondag om 9.00 uur in Nieuwdorp en om 10.15 uur in Beek. Voorgangers zijn, naast ds. Muller, ds. Van den Ende van Grevenbicht en ds. Stoffels van Valkenburg.
Ik wil het voor nu hierbij laten. Als deze enigszins nostalgische terugblikken gewaardeerd worden, kan ik allicht nog eens verder in het kerkbladarchief bladeren. Sinds 1970 ben ik zelf aan het kerkblad verbonden, vanaf dan kan ik uit de eigen herinneringen putten. De volgende mijlpalen zijn 1971 (vernieuwing van het Gemeentenieuws dat nu een gemeenschappelijk blad van de Hervormde gemeenten Beek en Urmond/Geleen-West wordt), en 1975 (oprichting van het blad “Ons Kerkje” in de Hervormde gemeente te Grevenbicht).
Wim Hoogstraten
laatste update.: